India: A Million Mutinies Now - V.S. Naipaul
Autor: V.S. Naipaul
Oryginał: ang. 1990
"Indien: Land des Aufruhrs"
(wydanie niemieckie, List Taschenbuch 2010)
Tytuł: Indie: kraj rebelii
str: 666
Oryginał: ang. 1990
"Indien: Land des Aufruhrs"
(wydanie niemieckie, List Taschenbuch 2010)
Tytuł: Indie: kraj rebelii
str: 666
Na Naipaula książki o Indiach poluję od dawna. Wśród moich wspomnień jest taka chwila, gdy twarz mi się rozjaśnia na widok "Jenseits des Glaubens", książki o islamie m.in. w Pakistanie, leżącej na zurichskim stoisku antykwarycznym lub moment, gdy podskakuję z radości widząc wśród rzeczy porzuconych przez turystów w bombajskim hotelu "Land der Finsternis. Fremde Heimat Indien". Mam szczęście do jego niemieckich tłumaczeń "Beyond Belief" i "An Area of Darkness". Nawet w Indiach.
Urodziwszy się na wyspie Trynidad w rodzinie indyjskich emigrantów, Vidiadhar Surajprasad Naipaul
Podróżujemy z Naipaulem przez Indie dziwiąc się tłumom na ulicach Bombaju świętującym urodziny najsławniejszego z dalitów Ambedkara,
w tamilskim Madrasie w rozmowach z braminami
i przedstawicielami ruchu antybramińskiego poznając konflikt między nimi, w Kaszmirze porównując zmiany, jakie zaszły w dolinie wokół jeziora Dal w ciągu trzydziestu lat dzielących dwie podróże Naipaula,
w Pendżabie w opowieściach i policjantów i byłych ekstremistów ruchu sikhijskiego poznając historię separatyzmu sikhów, w szczegółach przedstawiony atak armii indyjskiej na obsadzoną bojownikami
o Khalistan Złotą Świątynię w Amritsarze. Przestrzeń Indii przed nami. Uttar Pradesh z Lucknow
i dramatycznie związaną z konfliktem miedzy hindusami a muzułmanami Ayodhyą, Kalkuta. Karnataka z miastem Bijapur i Mysore. Poznawane miejsca są przedstawiane w w powiązaniu z ich przeszłością, z czasu zniewolenia brytyjskiego, podbojów muzułmańskich, starożytnej świetności. Jednocześnie widzimy, jak teraz wyglądają i jak wyglądały kiedyś. Stają się one tłem dla losów poszczególnych osób: muzułmanów, dalitów, braminów, dżinistów. Wszystkich ich poznajemy z imion: Rashid, Kukusthan, Gopalakrishnan, Sadanand, Sugar, Subramanian, Ajit, Deviah. Dziesiątki ludzi. Minister, kapłan, gangster, terrorysta, naukowiec, biznesmen, wydawca kobiecych magazynów. Ludzie różnych zawodów, o skrajnych pozycjach, różniący się wyznaniem. Naipaul rozmawia ze wszystkimi. To jesteśmy w slumsach muzułmańskich Bombaju,
to w pałacu maharadży w Mysore,
przed świątynią w sikhijskim Amritsarze,
czy w domu działacza dalitów. Opowieść każdej z tych osób poznawanych przez Naipaula w wielogodzinnych rozmowach mogłaby stanowić historię samą w sobie. Wszystkie razem składają się na opowieść o Indiach w całym ich bogactwie. Odmienności i wynikających stąd konfliktów. Do nich odnosi się Naipaul w tytule swojej książki. "India: a Milion Mutinies Now". Niemieckie tłumaczenie tego tytułu "Indien: Land des Aufruhrs" gubi słowo milion. Milion rebelii, powstań, buntów. Wśród nich to, które zaczęło ruch wyzwalania się z niewoli brytyjskiej - powstanie sipajów z 1847 roku
Ale i inne rebelie: opisany w rozdziale "Cienie Guru" udaremniony ruch uniezależnienia się od Indii sikhów, podnoszenie głowy dalitów, bunt przeciw braminom, prostowanie pleców indyjskich kobiet. Ta książka w tysiącach - bardzo przekonujących, opisanych pięknym językiem - obrazów daje ogromną wiedzę o Indiach. I o ludziach, o tym, jak rozwija się historia ich życia, jak wpływają na nich losy ich rodziców, dziadków, jak się od nich uwalniają. W upadkach i wzroście poszczególnych osób widzimy to, co dotyczy całych grup społecznych, religijnych. Przemijanie i zakorzenienie się.
Marzy mi się, by ktoś przetłumaczył tę książkę na polski. Z Naipaula opisów Indii przetłumaczono chyba tylko "Indie: zraniona cywilizacja", a przecież to noblista z 2001 roku.
Gorąco polecam tę książkę wszystkim, którzy lubią Indie i tym, którzy po prostu lubią czytać historie ludzi. Zastanawiając się nad własną.
1. Miejsce akcji: Bombaj
2. Opowiadanie sekretarza - wrażenia z indyjskiego stulecia
3. Wybuch (Goa, Karnataka)
4. Małe wojny (bunt antybraminów w Tamil Nadu)
5. Po bitwie (Kalkuta)
6. Koniec masztu z flagą (Lucknow, Ayodhya w Uttar Pradesh)
7. Era kobiety
8. Cienie guru (Pendżab - separatyzm sikhijski)
9. Dom nad jeziorem - powrót do Indii (Kaszmir)