1968

tytuł oryginalny: Доживем до понедельника

język rosyjski

IMDb 8/10

film na YT ( po ros. z ros. napisami)

Zaciekawił mnie temat relacji nauczyciele - uczniowie i Wiaczyslaw Tichonow, odtwórca głównej roli, którego podziwialam w Wojnie i pokoju jako księcia Andreja Bolkońskiego.

Urzeczona odpoczywałam w klimacie czarno-białych kadrach filmowanej w 1968 roku przez Stanisława Rostockiego

  historii kilku relacji:

- samotnego żyjącego z matką nauczyciela  Ilji Siemionowicza  (Wiaczysław Tichonow) i zakochanej w nim jeszcze w czas nauki dziś też nauczycielki Natalii Siergiejewnej (Irina Peczernikowa)

- jej

i jego relacji z klasą

- trójkąta klasowego: pary i jego, tego trzeciego, kto tylko patrzy na nią i pisze wiersze

- samotnej wchodzącej w konflikt z klasą wokół tematu szczęścia nauczycielki rosyjskiego Swietłany Michajłownej (Nina Mienszykowa)

Wszystko krąży wokół tematu tęsknoty za miłością, rozmijania się z nią, bronienia się przed nią.

Słychać  tu lub widać na ścianach cytaty z Woltera ("Jeśli człowiek jest głupi, to na długo"), Goethego ("Кто не видит вещим глазом глуби трех тысячилетий, тот в невежестве глубоком день за днем живет на свете").

Zarówno dorastające już dzieci, jak i dorośli w rozmowie odwołują się tu do poezji, czynią z niej część dialogu, czy to mówiąc o swojej miłości, czy samotności, czy też wykrzykując swój młodzieńczy bunt.   

Jak w slowach: "стремительно вращается земля, а мы с тобой не становимся ближе".

Jeden z bohaterów dzieli swój świat uczniów na "дураков и подонков" (naiwnych głupców i nikczemników). Nikczemnicy to ci, którzy już w szkole, by się dostosować wyrzekają się szczerości, zgody ze sobą stosując w relacjach z nauczycielami zasadę U2 (угадать и угодить/ zgadnąć i dogodzić)

Film podejmuje też temat, kim jest nauczyciel, dając odpowiedź odwołującą się do powołania, a nie zawodu - tym, kto sieje światło, budzi dobro w swoich uczniach. 

Podobnie wypracowanie pisane przez uczniów stawia nam pytanie, czym w twoim rozumieniu jest szczęście. Jedną z odpowiedzi jest "счастье то когда тебя понимают" (jesteś szczęśliwy, jeśli ciebie rozumieją). Dodałabym  do niej jeszcze "jeśli i ty rozumiesz"

W filmie o przeżywanych stanach

- potrzebnego nam stanu zakochania w czymś lub w kimś

- odbierającego energię stanu,  w którym zbiorowa odpowiedzialność sprawia, że "не на кого жаловаться и не с кем бороться" (bohater tę uwagę wyprowadza z refleksji nad bezosobową  

  formą w gramatyce ).

Swoje miejsce ma też w tej historii rozgrywanej z zachowaniem jedności miejsca i czasu (szkoła od czwartku do tytułowego poniedziałku) pewna wrona i muzyka "Alone traveller" Griega.

To co mnie pociąga to pod wpływem przeżywanych uczuć  - zmiana bohatera.

CYTATY:

- "dar, który rodzi buntowników i poetów - odczuwać cudzy ból bardziej niż swój"

- z dyskusji bohatera z dyrektorem szkoły  łączy ich walka w jednym oddziale w 1941 roku):

     "  - a принципами не пообедаешь, не согреешься ними

        - а принципы не шашлык, не витамин B12, не грелка. Некоторые чудаки ради них жертвуют обедом. Бывает плата и подороже"

        - Zasady ciebie nie nakarmią i nie ogrzeją.

        - A zasady nie są ani szaszłykiem, ani witaminą B12, ani grzałką.  Niektórzy dziwacy dla nich zrezygnują z obiadu. A bywa, że cena jest dużo wyższa.

- zróżnicowanie oceny błędów młodych i starych nauczycieli - "ona zaczyna, a my nie możemy sobie pozwolić i wybaczyć"

"Но недаром птица в небе крепла!

Дураки остались в дураках…

Сломанная клетка — горстка пепла,

А журавлик — снова в облаках!"

(pieśń o wolnym żurawiu, który wyrwie sie z klatki)

Iwołga - pieśń śpiewana w filmie przez Tichonowa